Financiële informatie programmaplan

Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten van een gemeente waarvoor geen bestedingsdoel is bepaald. Dat betekent dat de gemeente deze vrij kan bestede n. Algemene dekkingsmiddelen zijn bedoeld om de programma’s uit te voeren die de gemeenteraad heeft vastgesteld.

Uitkeringen gemeentefonds

In 2023 bedraagt onze uitkering uit het Gemeentefonds € 147 miljoen en is daarmee veruit onze belangrijkste inkomstenbron. De algemene uitkering bedraagt € 130 miljoen. Naast de algemene uitkering ontvangen we nog integratie- en decentralisatie uitkeringen samen € 17 miljoen.
De uitkeringen uit het gemeentefonds zijn voor de begroting 2023 en meerjarenraming 2023-2026 gebaseerd op de mei circulaire 2022. Ten opzichte van de vorige begroting zijn de volgende wijzigingen belangrijk:

• Ontwikkeling accressen

Het Rijk heeft besloten om de accressen in de jaren 2022 tot en met en 2025 “vast te klikken". Dat geeft rust en stabiliteit, zowel voor gemeenten als de rijksoverheid. Vanaf 2026 zijn de accressen niet meer vastgeklikt. Vanaf 2026 zal het gemeentefonds niet langer via de normeringssystematiek geïndexeerd worden. Er wordt geen volume-accres meer verstrekt, alleen nog maar een nominaal accres voor de loon- en prijsontwikkeling. Waar het accres in de jaren 2022-2025 nog oploopt met de rijksuitgaven, stopt dat in 2026. En dan blijkt dat het accres voor dat jaar aanzienlijk lager is ten opzichte van 2025.

De economische omstandigheden maken het extra lastig voor het kabinet om gemeenten duidelijkheid te geven waar ze na 2025 aan toe zijn.. Het kabinet beoogt in het najaar hier meer duidelijkheid over te kunnen geven..

• Nieuwe financieringssystematiek

Medio juli 2022 heeft de minister van BZK de Contourennota financieringssystematiek medeoverheden aangeboden aan de Tweede Kamer.. Hierin worden de stappen beschreven die het kabinet wil zetten tot een nieuwe financieringssystematiek op korte en lange termijn met als doel een goede balans tussen financiën medeoverheden en taken die ze hebben.
Het rijk en medeoverheden werken aan ambities voor de toekomst, opgaven op gebied van klimaat woningbouw armoede vragen gezamenlijk antwoord van alle overheden. Betekent gezamenlijke verantwoordelijkheid, samenwerking en heldere taakverdeling en ook een financieringssystematiek
die gemeenten stabiliteit en ruimte biedt om autonome keuze te maken vanuit solide financiële basis. Kabinet gaat de komende tijd hier invulling aan geven.

Uitgangspunten van de financieringssystematiek
Kabinet en medeoverheden zijn van mening dat de huidige financieringssystematiek verbetering behoeft.(meer behoefte aan stabiliteit, inzicht in de te ontvangen middelen en ruimte voor autonome keuzes op lokaal en regionaal niveau. Als vertrekpunten voor de nieuwe financieringssystematiek gelden:

• Goede balans tussen opgaven taken en middelen
• Betere financieringsbalans tussen eigen inkomsten van gemeenten en bekostiging via de fondsen van het rijk (vooral voor takenpakket dat geldt als autonoom)
• Bekostiging van gemeentefonds moet samengaan met meerjarige stabiliteit
• Uitkeringsstelsel dient beter aan te sluiten op taken en de wettelijke kaders van waaruit de taken worden toebedeeld. Administratieve lasten beperkt en in balans met doel van de opgevraagde informatie.

Komende jaren rijk en medeoverheden met elkaar in gesprek blijven over deze uitgangspunten.

• Opschalingskorting

In het kader van het collatie akkoord Rutte IV is de geplande opschalingskorting gedurende de jaren 2023, 2024 en 2025 geschrapt. Dit geeft extra financiële ruimte voor de jaren 2023 tot en met 2025. Vanaf 2026 is de opschalingskorting niet meer geschrapt.

• Herverdeling gemeentefonds

Vanaf 2023 is de algemene uitkering verwerkt volgens het  aangekondigde nieuw verdeelstelsel.
Het hoofddoel voor een nieuw verdeelstelsel is een verdeelstelsel dat eenvoudiger en dat beter aansluit bij de noodzakelijke kosten die gemeente maken. De indeling van de clusters is logischer en het aantal maatstaven is gehalveerd van 96 naar 49. Op basis van de nieuwe verdeling is Meierijstad een nadeelgemeente. Het nadeel bedraagt € 11,22 per inwoner. Het nadeel mag het eerste jaar maximaal maar € 7,50 per inwoner bedragen. Meierijstad ontvangt hiervoor een suppletie uitkering van € 3,72 per inwoner.

• Stelposten

Extra middelen jeugdzorg
Jeugdzorg
Voor de jaren 2019 tot en met 2023 heeft het kabinet extra middelen jeugdzorg beschikbaar gesteld. Deze extra middelen zijn toegevoegd aan de algemene uitkering. Het kabinet moet nog besluiten of er vanaf 2024 structureel extra budget beschikbaar wordt gesteld.
Volgens de richtlijn van het Ministerie van BZK, VNG en de provinciale toezichthouders mogen we een stelpost 'uitkomst onderzoek jeugdzorg' ramen vanaf 2024. Dit is verwerkt in de begrotingscijfers

Jeugdzorg besluit juli 2021
Gemeenten en Rijk hebben zich gecommitteerd aan het maken van afspraken over maatregelen waarmee het jeugdstelsel op de lange termijn houdbaar wordt.
Rijk, VNG en IPO hebben afgesproken dat gemeenten in de jaarschijven 2023 tot en met 2026 van de meerjarenraming de bedragen onder de Hervormingsagenda van de Commissie van Wijzen als uitgangspunt mogen opnemen in de begroting. Vanuit behoedzaamheid geldt hiervoor een maximum van 75% van het deel dat gemeenten op basis van de verdeling zouden krijgen.
De compensatie 2023 is in de meicirculaire volledig gegeven voor het jaar 2023. Voor de jaren 2024 en verder was in eerste instantie compensatie van 75% aangehouden. Medio augustus 2022 is een bericht ontvangen van de provinciaal toezichthouder waarin gesteld wordt dat de middelen jeugdzorg conform de uitspraak van de Commissie van Wijzen voor 100% opgenomen mag worden (in tegenstelling tot een raming van 75% vorig jaar) in de meerjarenraming van 2024-2026.

Tabel met landelijke bedragen en de berekening voor Meierijstad:

BTW compensatiefonds (BCF)
Gemeenten kunnen BTW die betaald wordt op overheidstaken compenseren bij het Rijk ten laste van het BCF (Btw compensatiefonds)  Vanaf 2015 zijn het BCF en het Gemeentefonds communicerende vaten. Ontstaat financiële ruimte in het BCF dan komt dit ten gunste van het Gemeentefonds; overtreffen de BTW declaraties het BCF dan vult het Gemeentefonds dit aan. Vanaf 2019 is de afrekensystematiek tussen het BCF en het Gemeentefonds gewijzigd. Gemeenten krijgen nog altijd waar ze recht op hebben, maar het Rijk voegt het geraamde BCF surplus niet meer op voorhand toe aan het Gemeentefonds. Het Rijk, VNG en de provinciale toezichthouders hebben afspraken gemaakt. Dit betekent dat het voor gemeenten is toegestaan om een inkomstenpost op te nemen ter hoogte van maximaal de laatst vastgestelde jaarrekening van het Rijk..
Vanaf 2022 hebben wij hiervoor € 746..000 als stelpost opgenomen.

Lokale heffingen (waarbij de besteding niet gebonden is)

Het belastingplan Meierijstad 2017 heeft als lange termijnvisie een sober, duurzaam en robuust belastingpalet voor de gemeente Meierijstad. Deze visie vertaalt zich concreet in een optimaal te benutten belastingareaal, in stabiele en nauwkeurig voorspelbare belastingopbrengsten, in een afname van fout- en fraudegevoeligheid en dat tegen zo minimaal mogelijke maatschappelijke kosten van het heffen en innen van belastingen (de zogenaamde perceptiekosten).
De geraamde opbrengsten kunt u vinden in paragraaf Lokale heffingen.

Dividend

Jaarlijks ontvangt de gemeente dividend van de BNG. De gemeente Meierijstad beschikt over 120.237 aandelen BNG. De hoogte van het dividend is afhankelijk van de winst en wordt vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders BNG. In de begroting nemen we het gemiddelde van het uitgekeerde dividend over de laatste drie jaren als uitgangspunt in dit geval € 214.823.